“Bạn thực sự có quyền lực vượt qua suy nghĩ đơn thuần, không phải từ bên ngoài. Nhận diện nó và bạn sẽ tìm thấy sức mạnh thực sự” – Marcus Aurelius.
Khởi Đầu Ngày Mới Với Tâm Thế Khắc Kỷ
Ở bức thư số II, Marcus chia sẽ tâm thế khi ngày mới bắt đầu, hãy chuẩn bị tinh thần đối mặt với những con người xấu tính, vô ơn và ích kỷ. Nhưng thay vì tức giận, hãy hiểu rằng họ hành xử như vậy do thiếu nhận thức thực sự về điều tốt – xấu. Bản thân ta, khi đã thấu hiểu bản chất của cái thiện và cái ác, cần nhận ra rằng những người này vẫn chia sẻ cùng ta phần lý trí và cảm tính như nhau trong mỗi con người. Họ không thể làm tổn thương ta, bởi không ai có thể áp đặt lên ta nếu ta cho phép. Ta cũng không nên giận dữ hay hận thù, vì con người sinh ra để hợp tác như những bộ phận trên cơ thể.
Hãy nhìn nhận bản thân một cách khách quan: ta chỉ là sự kết hợp của thể xác, hơi thở và lý trí, đừng để những thứ phù phiếm làm ta xao nhãng. Sống mỗi ngày như thể đó là ngày cuối cùng, coi nhẹ thể xác – thứ chỉ là sự kết hợp của máu thịt và xương cốt, hơi thở cũng chỉ là luồng khí luôn đổi mới. Chỉ có phần lý trí là đáng quý: đừng để nó trở thành nô lệ của những xung động ích kỷ, đừng bất mãn với hiện tại hay sợ hãi tương lai.
Tất cả những gì xảy đến trong vũ trụ này đều có nguyên do. Ta là một phần nhỏ bé của vũ trụ vĩ đại, và điều gì tốt cho toàn thể ắt sẽ tốt cho từng phần tử. Hãy ghi nhớ nguyên lý này như chân lý bất di bất dịch. Đừng mải mê theo đuổi tri thức sách vở mà quên đi sự khôn ngoan thực sự. Hãy sống trọn vẹn để khi nhắm mắt xuôi tay, ta có thể ra đi thanh thản, lòng tràn ngập biết ơn.
Cuộc đời con người thật ngắn ngủi trước dòng chảy vô tận của thời gian. Thân xác chỉ là tạm bợ, danh vọng là phù du, vận mệnh khó lường, chỉ có triết lý sống đúng đắn mới có thể dẫn lối cho ta. Triết lý ấy dạy ta giữ cho tâm hồn không bị tổn hại, vượt lên trên đau khổ và khoái lạc, hành động có mục đích, sống chân thật, không đòi hỏi người khác, và chấp nhận mọi sự như chúng vốn là.
Hãy sống mỗi phút giây với phẩm giá của một con người chân chính: làm việc với tình yêu thương, tinh thần tự do và công lý. Đừng để những suy nghĩ vụn vặt làm phiền tâm trí. Khi xem mỗi hành động như việc làm cuối cùng trong đời, ta sẽ tìm thấy sự bình yên thực sự.
Linh hồn tự làm hại chính mình khi: trở nên giận dữ với số phận; tìm cách hãm hại người khác; bị khoái lạc hay đau khổ khuất phục; sống giả dối; hoặc hành động thiếu mục đích. Mục đích tối cao của con người có lý trí là sống thuận theo quy luật của vũ trụ.
Cái chết không đáng sợ – nó chỉ là sự phân rã tự nhiên của những yếu tố cấu thành nên ta. Nếu các yếu tố ấy không bị tổn hại khi chuyển hóa, tại sao ta phải sợ sự thay đổi ấy? Hãy đón nhận nó như một phần tất yếu của tự nhiên.
Một số điểm chính trong phần này bao gồm:
- Giữ bình tĩnh và tập trung: Marcus Aurelius khuyên chúng ta nên giữ đầu óc bình tĩnh và tập trung vào nhiệm vụ của mình, không để những điều không quan trọng làm xao lãng.
- Chấp nhận tự nhiên: Ông nhấn mạnh việc chấp nhận mọi thứ xảy ra như một phần của tự nhiên và không phản kháng lại những gì không thể thay đổi.
- Tự kiểm soát: Triết lý này khuyên chúng ta nên kiểm soát bản thân, không để cảm xúc tiêu cực chi phối và sống một cách đơn giản, thanh thản.
Tóm lại, hạnh phúc thực sự nằm ở việc: sống thuận theo tự nhiên, làm chủ bản thân, giữ tâm hồn trong sạch, và chấp nhận mọi sự như chúng đến. Đó chính là con đường dẫn đến sự bình an nội tâm mà Marcus Aurelius – vị hoàng đế triết gia – đã dạy cho hậu thế.
